آثار احسان و نیکی به پدر و مادر
پرسش:
از منظر آموزه‌های وحیانی اسلام احسان و نیکی فرزندان نسبت به والدین و پدر و مادر چه آثار دنیوی و اخروی در زندگانی آنها خواهد داشت؟
پاسخ:
لزوم احسان همیشگی به پدر و مادر
همه آیاتی که خدای متعال در آنها دستور به احسان و نیکی به پدر و مادر را می‌دهد، و آن را بخشی از اطاعت خود معرفی می‌کند، به صورت مطلق آمده و هیچ تخصیص و قیدی به آن نزده است. هیچ شرطی ندارد اما آیات قرآن در مسئله اطاعت از والدین مطلق نیست بلکه مشروط و مقید می‌باشد. یعنی اگر پدر و مادری فرزندانشان را به کفر و شرک دعوت کردند در اینجا دیگر اطاعت کردن از آنها واجب نیست. (عنکبوت- ۸)
آثار نیکی به پدر و مادر
۱- نیکی متقابل فرزندان
امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: «بروا ابائکم، ببرکم انبائکم» به پدر و مادرتان نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند (خصال، ج ۱، ص ۵۵)
۲- افزایش طول عمر
پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله فرمود: «من برالوالدین، زادالله فی عمره» کسی که به پدر و مادرش نیکی کند خداوند بر طول عمرش می‌افزاید (نشریه پرسمان، مورخ ۹۶/۴/۲۸) مفهوم این سخن پیامبر صلی الله علیه و آله این است که اگر کسی به پدر و مادرش بی‌احترامی کند، عمرش کوتاه می‌شود! همچنان که در برخی روایات از کوتاهی عمر در اثر بی‌احترامی به پدر و مادر سخن به میان آمده است!
۳- آسانی سکرات موت
امام صادق علیه السلام فرمود: کسی که دوست دارد، خداوند سکرات موت را برای او آسان گرداند، پس به پدر و مادرش نیکی کند (مشکاهًْ‌الانوار، ج۱، ص ۳۲۳)
۴- عبادت بودن نگاه محبت‌آمیز به پدر و مادر
پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله «نظر الوالد الی والد به حباً لهما عبادهًْ»: نگاه دوستانه و محبت‌آمیز به پدر و مادر عبادت است (تحف‌العقول، ص ۴۴)
۵- جهاد در راه اسلام
قال النبی علیه السلام: «برالوالدین» بحری عن الجهاد» نیکی به پدر و مادر، جای جهاد را می‌گیرد (نهج‌الفصاحه، ح ۱۰۸۶)
۶- بزرگ‌ترین واجب حقوقی
قال الامام علی علیه السلام: «برالوالدین اکبر فریضه» نیکی به پدر و مادر بزرگ‌ترین واجب (حقوقی) است (غرر الحکم و دررالکلم، ص
۷- بهترین خوبی‌ها
قال الامام علی علیه السلام: «برالوالدین من اکرم الطباع» نیکی به پدر و مادر از بهترین خوبی‌ها است. (بحارالانوار، ج ۷۴ ص ۸۴)
۸- باعث خشنودی خداوند
قال النبی صلی الله علیه و آله: «رضی الله مع رضی الوالدین» رضایت خداوند در رضایت والدین است (همان، ج ۷۱، ص ۸۰)
۹- باعث لذت زندگی
قال النبی صلی الله علیه و آله: «لذهًْ العیش فی‌البر بالوالدین» لذت زندگی در نیکی به پدر و مادر است (همان)
۱۰- بهترین اعمال
قال الامام الصادق علیه السلام: افضل الاعمال: الصلاهًْ لوقتها و برالوالدین و الجهاد فی سبیل‌الله» بهترین اعمال نزد خداوند: نمازگزاردن در وقت آن، و نیکی به پدر و مادر،و جهاد در راه خدا است.(بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۸۵)
۱۱- سپر آتش جهنم
شخصی به امام صادق علیه‌السلام عرض کرد: پدرم به حدی پیر و ناتوان شده که او را برای قضای حاجت حمل می‌کنم، و می‌برم. امام فرمود: اگر قدرت داری خودت این کار را انجام بده و خودت بر دهان او غذا بگذار تا این عمل سپر آتش فردایت باشد (و تو را به بهشت ببرد) (همان، ج ۷۱، ص ۵۶)
۱۲- مشمول رحمت خدا بودن
قال النبی صلی الله علیه و آله: «رحم الله امرء اعان والده علی بره»: خداوند رحمت کند کسی را که کمک کند به پدرش به نیکی(همان)
۱۳- رد نشدن دعایش درباره فرزند
قال الامام الصادق علیه السلام: «ثلاث دعوات لایحجبن عن الله تعالی: دعاء الوالد لولده اذا بره» سه دعا است که رد نمی‌شود: یکی دعای پدر در حق فرزندش هنگامی که به او نیکی کند (همان)
۱۴- باعث شناخت معرفت انسان
قال الامام الصادق علیه السلام: «برالوالدین من حسن معرفه العبد بالله» نیکی به پدر و مادر از نشانه‌های شناخت انسان نسبت به پروردگار است.(همان، ص ۷۷)
کیهان
